Denk je last te hebben van een ijzertekort? Ijzertekort komt regelmatig voor en is te herkennen aan de symptomen vermoeidheid, kortademigheid, bleekheid, duizeligheid, hoofdpijn, hartkloppingen, oorsuizen, en het gevoel van flauwvallen. In deze blog bespreken we wat ijzertekort is, wat de oorzaken van ijzertekort zijn en hoe dit behandeld en voorkomen kan worden.
Wat is ijzertekort?
Ijzer is een belangrijke bouwstof van hemoglobine, een onderdeel van de rode bloedcellen. Hemoglobine neemt zuurstof op en zorgt dat dit door het lichaam vervoerd wordt. Bij een ijzertekort heb je te weinig ijzer in je lichaam. Hierdoor kan je lichaam minder hemoglobine aanmaken en wordt er niet voldoende zuurstof aan het lichaam afgegeven (Anna Ziekenhuis). Mogelijk ervaar je hierdoor verschillende klachten.
Vooral vrouwen, kinderen, vegetariërs en veganisten kampen met een ijzertekort. Zij zijn een kwetsbare groep als het gaat om ijzertekort en dienen extra op hun ijzerinname te letten.
Symptomen van ijzertekort
Een ijzertekort brengt vervelende klachten met zich mee. De ijzertekort symptomen van de man zijn vrijwel hetzelfde als de ijzertekort symptomen van de vrouw.
- Vermoeidheid
Wanneer je last hebt van ijzertekort kan je lichaam niet genoeg hemoglobine aanmaken. Hierdoor wordt er onvoldoende zuurstof aan je lichaam afgegeven, met als gevolg: minder energie en sneller last van vermoeidheid (zeker tijdens het sporten).
- Kortademigheid
Heb je het gevoel dat je sneller buiten adem bent bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten dan normaal? Ook dit is één van de symptomen van ijzertekort. Door ijzertekort is het zuurstofgehalte in ons lichaam laag. Je spieren ontvangen hierdoor onvoldoende zuurstof om activiteiten uit te voeren. Je lichaam probeert vervolgens extra zuurstof te ontvangen door de ademhaling te verhogen. Hierdoor raak je sneller buiten adem.
- Bleekheid
Een ander veel voorkomend symptoom van ijzertekort bij mannen en vrouwen is een bleke huid. De kleur van de huid wordt onder andere bepaald door de kleur van het bloed. Door een tekort aan hemoglobine is je bloed minder rood van kleur. Hierdoor verliest je huid de roze kleur en wordt je bleker.
- Hoofdpijn en duizeligheid
Ook hoofdpijn en duizeligheid zijn symptomen van een ijzertekort. Deze symptomen gaan vaak gepaard en ontstaan door het lage hemoglobinegehalte in je lichaam. Door het lage hemoglobinegehalte krijgen je hersenen minder zuurstof. Het tekort aan zuurstof in de hersenen zorgt er vervolgens voor dat je bloedvaten opzwellen en er extra druk ontstaat. Mogelijk ervaar je hierdoor hoofdpijn en een gevoel van duizeligheid.
- Hartkloppingen
Zoals eerder benoemd beschikt je lichaam bij ijzertekort over minder zuurstof. Echter heeft je lichaam deze zuurstof hard nodig. Je lichaam probeert extra zuurstof rond te pompen door het hart sneller te laten kloppen. Dit zorgt mogelijk voor een onregelmatige of versnelde hartslag en hartkloppingen. Daarnaast zijn klachten als oorsuizen, haaruitval en het gevoel van flauwvallen mogelijke klachten bij een ijzertekort.
Oorzaken van ijzertekort
Ijzertekort heeft verschillende oorzaken. Bij vrouwen komt een ijzertekort vaak door hevig bloedverlies bij de menstruatie. Bij mannen (en vrouwen die niet meer menstrueren) wordt het vaak veroorzaakt door bloedverlies uit de maag of darm (Bloedarmoede – Máxima MC, 2017). Het kan ook ontstaan doordat men onvoldoende ijzer haalt uit voeding of doordat de behoefte aan ijzer verhoogd is, bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap. Verder kan het ontstaan door een infectie of verminderde opname in de darmen.
Behandeling van ijzertekort
Om het ijzertekort te verhelpen, is het van belang om de oorzaak ervan vast te stellen. De arts probeert daarom eerst de oorzaak van het ijzertekort te achterhalen. Gebruikelijk schrijft de arts ijzertabletten voor. Wanneer het behandelen van het ijzertekort met ijzertabletten niet geschikt is of het ijzertekort aanvullen niet snel genoeg gaat, kiest de arts er soms voor om een ijzerpreparaat als ferrosulfaat voor te schrijven.
Voorkomen van ijzertekort
De klachten van ijzertekort zijn vaak erg vervelend en kunnen het dagelijks leven belemmeren. Het voorkomen van een ijzertekort is daarom beter dan genezen!
Een ijzertekort kun je voorkomen door voeding dat rijk is aan ijzer te consumeren. Ook kun je je ijzerwaardes op peil houden door veranderingen aan te brengen in je levensstijl of ijzersupplementen te nemen.
Voeding rijk aan ijzer
Er zijn verschillende voedingsmiddelen die rijk zijn aan ijzer en je helpen om de dagelijkse benodigde hoeveelheid ijzer te bereiken. Een groot deel van de voedingsmiddelen bevat ijzer, maar ze bevatten niet allemaal dezelfde hoeveelheid ijzer. Het is daarom van belang om gevarieerd te eten en drinken.
Voedingsmiddelen die veel ijzer bevatten zijn brood en graanproducten, vleessoorten (voornamelijk rundvlees), aardappelen, peulvruchten en noten en zaden. Ook groenten als asperges, rucola, broccoli, veldsla en spinazie hebben een hoog ijzergehalte. Verder bevat gedroogd fruit als dadels, vijgen en rozijnen en vers fruit als watermeloen, zwarte bessen, abrikozen, perziken en pruimen veel ijzer. Het consumeren van deze producten verhelpt een ijzertekort.
IJzertekort aanvullen met ijzersupplementen
Vaak blijkt dat het lastig is om het ijzertekort te verhelpen met enkel voeding dat rijk is aan ijzer. Je kunt dan naast het consumeren van ijzerrijke voeding, je ijzertekort aanvullen met energie supplementen. Mogelijk zorgt dit ervoor dat je minder snel vermoeid bent en meer energie krijgt.
Bij een ijzertekort kan je lichaam minder hemoglobine aanmaken, waardoor er niet voldoende zuurstof aan het lichaam wordt afgegeven. Door extra vitamine B12 in te nemen kan het lichaam meer rode bloedcellen met daarin hemoglobine aanmaken. Dit zorgt voor een toename van zuurstof in het bloed.
Levensstijlveranderingen om ijzertekort te voorkomen
Ook een gezonde levensstijl kan een ijzertekort voorkomen. Voldoende beweging draagt bij aan een betere stofwisseling en een ontspannen lichaam zorgt ervoor dat voedingsstoffen (waaronder ijzer!) beter worden opgenomen. Drink koffie en thee daarnaast met mate. Koffie en thee kunnen de opname van ijzer in het bloed namelijk belemmeren.
Bronnen
https://www.bernhoven.nl/folders/voedingsadviezen-bij-ijzertekort/
https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/symptomen-ijzertekort.aspx
https://www.st-anna.nl/behandelingen/die009-voedingsadvies-bij-ijzertekort/
https://www.rodekruis.be/nieuws-kalender/blog/5-tips-om-ijzertekort-te-voorkomen/
https://proveg.com/nl/plantaardige-voeding-en-lifestyle/vegan-voedingsstoffen/ijzertekort/
https://www.vitamine-info.nl/nieuwsartikel/article/zo-kun-je-een-ijzertekort-voorkomen-519/
https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/bloedarmoede-door-ijzertekort
https://www.mmc.nl/internegeneeskunde/aandoeningen-en-behandelingen/bloedarmoede/#:~:text=Dit%20tekort%20aan%20ijzer%20komt,middenrifbreuk%2C%20poliepen%20of%20een%20ontsteking.
https://www.elle.com/nl/beauty-health/health/a570570/symptomen-ijzertekort-ijzer/
https://www.activeiron.com/nl/blog/10-tekenen-en-symptomen-van-een-ijzertekort/
https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/ijzertekort/item39903
https://www.delevensstijl.nl/asjas-blog/artikel/5-ijzersterke-aanwijzingen-voor-ijzertekort-hoe-voorkom-je-dat
https://www.promovendum.nl/blog/ijzerrijke-voeding-top-15#:~:text=Op%20zoek%20naar%20%C3%A9cht%20ijzerrijk,%2C%20abrikozen%2C%20perziken%20en%20pruimen.